Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009

Διακόσιες χιλιάδες οι εξαρτημένοι από το Αλκοόλ στην Ελλάδα

Αποσπάσματα από μια ενδιαφέρουσα έρευνα της ενημερωτικής ιστοσελίδας της Κρήτης GOOD NET στην οποία μιλούν και συνάδελφοι από το Κ.Π. Χανίων. Όλη η έρευνα του κ.ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΙΔΑΚΗ εδώ

Πρόβλημα ο αλκοολισμός και στην Κρήτη
10/11/09

Σε διακόσιες χιλιάδες υπολογίζονται στην Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα, τα άτομα που είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ, ενώ κάθε χρόνο στο Αλκοολογικό Ιατρείο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΕΠΑΓΝΗ) 300 οικογένειες από όλη την Κρήτη αναζητούν διέξοδο από το πρόβλημα.

Την ίδια στιγμή σοκ προκαλεί το γεγονός ότι, με βάση επαναλαμβανόμενη πανευρωπαϊκή έρευνα, στη χώρα μας ο μέσος όρος ηλικίας που δοκιμάζει κανείς αλκοόλ για πρώτη φορά είναι μόλις τα 12,5 χρόνια για τα αγόρια και τα 13 για τα κορίτσια!

Εκατοντάδες είναι οι οικογένειες που προσεγγίζουν κάθε χρόνο από όλη την Κρήτη το Αλκοολογικό Ιατρείο που λειτουργεί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου προσφέροντας ιατρική βοήθεια αλλά και κοινωνική υποστήριξη σε άτομα που έχουν πρόβλημα με το αλκοόλ.

Ο γαστρεντερολόγος, αναπληρωτής καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος του Συλλόγου “Επιστροφή” που ασχολείται με το πρόβλημα του αλκοολισμού, Γιάννης Μουζάς επεσήμανε για τη λειτουργία του Αλκοολογικού Ιατρείου ότι αποστολή του είναι να αντιμετωπίζει τις ιατρικές παθήσεις που σχετίζονται με το αλκοόλ αλλά και κοινωνικά προβλήματα που προκαλούνται λόγω της προβληματικής σχέσης ενός ατόμου με το αλκοόλ.

Το πρόβλημα αφορά όλη την οικογένεια

Ο κ. Μουζάς υπογράμμισε ότι η προβληματική σχέση ενός ατόμου με το ποτό δεν αφορά μόνο το ίδιο αλλά υπάρχουν συνέπειες σε ολόκληρο το οικογενειακό περιβάλλον: “Αν ο άνδρας μέσα σε μια οικογένεια έχει πρόβλημα τότε και αυτή έχει πρόβλημα διότι η σύζυγος θα αναγκαστεί να εργάζεται περισσότερο για να καλύψει το κενό ή θα χρειάζεται να φροντίζει για πράγματα που πριν έκανε ο άνδρας. Επίσης, κάποιο παιδί παίρνει πιο πολλές ευθύνες από όσες του αναλογούν. Αντί να παίζει με τους φίλους του είναι αναγκασμένο να φροντίζει τα μικρότερα αδέρφια του γιατί η μαμά του δουλεύει, επειδή ο μπαμπάς δεν είναι στη θέση του κ.λπ.”, σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ πρόσθεσε ότι η κατάχρηση ή η εξάρτηση από το αλκοόλ συνδέεται ακόμα με πολλές κοινωνικές παραμέτρους: “Το αλκοόλ σε αντίθεση με άλλες ουσίες που προκαλούν εξάρτηση, όπως το τσιγάρο, επηρεάζει την αντίληψη της πραγματικότητας. Για παράδειγμα η βίαιη συμπεριφορά μπορεί να διευκολυνθεί από το αλκοόλ όπως και η παραβατική συμπεριφορά. Επίσης, η φτώχεια είναι μια κοινωνική επίπτωση του αλκοόλ και λέγοντας φτώχεια εννοούμε όχι μόνο σε επίπεδο οικονομικό αλλά και σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων”.

Οι συγγενείς κάνουν το πρώτο βήμα

Χαρακτηριστικό του γεγονότος ότι η προβληματική σχέση ενός ατόμου με το αλκοόλ έχει συνέπειες στο ευρύτερο οικογενειακό του περιβάλλον, είναι ότι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος το κάνουν πολλές φορές οι συγγενείς του. Ο κ. Μουζάς επεσήμανε σχετικά: “Στο Αλκοολογικό Ιατρείο συνήθως έρχονται πρώτα οι συγγενείς του ατόμου που έχει πρόβλημα όταν προκύπτει μια κρίση και λένε ότι «δεν πάει άλλο». Από την άλλη, και το ίδιο το άτομο όταν προσέρχεται πρώτη φορά συνήθως έχει συμβεί κάτι πρόσφατα που τον έχει σοκάρει. Για παράδειγμα έφυγε η γυναίκα του ή τον απείλησε ότι θα φύγει ή του συνέβη κάτι που τον τρόμαξε και δεν θυμάται τι είχε συμβεί. Μπορεί ακόμα να έχει μιλήσει με το παιδί του και να του ξεκαθάρισε ορισμένα πράγματα ή να του είπαν στη δουλειά του ότι πρέπει να αλλάξει γιατί θα τον διώξουν. Βέβαια, συχνά έρχονται στο Ιατρείο τα ίδια τα άτομα όταν εμφανιστεί κάποια αρρώστια που σχετίζεται με το αλκοόλ και έχουν τρομάξει”.

Η θεραπεία και τα κλαμπ οικογενειών

Η θεραπεία του αλκοολισμού είναι ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση καθώς, όπως τονίζουν οι ειδικοί, η εξάρτηση είναι πιο έντονη ακόμα κι από τα λεγόμενα “σκληρά” ναρκωτικά. Σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας στην απεξάρτηση από το αλκοόλ αποτελεί η “κοινωνική ανοχή” καθώς το αλκοόλ βρίσκεται παντού και έχει συνδεθεί με πλήθος κοινωνικών εκδηλώσεων: “Η κοινωνική ανοχή αλλά και η προώθηση της κατανάλωσης του αλκοόλ κάνει πολύ δύσκολο για ένα που έχει πρόβλημα να κρατηθεί στο περιβάλλον του χωρίς αλκοόλ”, ανέφερε ο κ. Μουζάς και συμπλήρωσε: “Συνήθως η ευχή κάποιου που έρχεται πρώτη φορά είναι να καταφέρει να πίνει όπως πίνουν οι άλλοι. Αλλά όταν μιλάμε για εξάρτηση αυτό δεν μπορεί να γίνει. Από την εμπειρία μας ως γιατροί έχουμε μάθει ότι άπαξ αλκοολικός, μόνιμα αλκοολικός. Αυτό που μετράμε είναι την αποχή από το αλκοόλ”.

Μιλώντας για την απεξάρτηση υπογράμμισε τη σημασία της αλλαγής του τρόπου ζωής και της καθημερινότητας του ατόμου: “Δεν φτάνει να πας μία ή δύο φορές στον γιατρό ή το Αλκοολογικό Ιατρείο. Πρέπει να παρακολουθήσεις ένα πρόγραμμα που είτε είναι ομάδες αυτοβοήθειας είτε κλαμπ οικογενειών με προβλήματα από το αλκοόλ. Τα κλαμπ οικογενειών έχουν σημαντικά αποτελέσματα καθώς το θέμα φεύγει από το ιατρικό κομμάτι και μέσα από εβδομαδιαίες συναντήσεις δίνεται βάρος στην αλλαγή του τρόπου ζωής. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα θετικά καθώς 6 με 8 στα 10 άτομα κατορθώνουν να βγουν από το πρόβλημα, λαμβάνοντας ως κριτήριο ότι έχουν καταφέρει να απέχουν από το αλκοόλ για περισσότερο από ένα χρόνο”. Για όσους επιχειρούν να απεξαρτηθούν μόνοι τους τόνισε ότι τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο ικανοποιητικά, ενώ συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις συντρέχει κάποιος σοβαρός λόγος υγείας.

"Παγίδα" η κοινωνική αποδοχή του αλκοόλ

“Το πρόβλημα του αλκοολισμού είναι μεγαλύτερο από όσο νομίζετε”, επεσήμαναν η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Εξαρτησιογόνων Ουσιών Ν. Χανίων Θάλεια Κουκάκη και η κοινωνική λειτουργός του Κέντρου Μαρία Επιτροπάκη. Κι αυτό διότι το αλκοόλ σε αντίθεση με άλλες ουσίες χαίρει κοινωνικής αποδοχής, είναι αναπόσπαστο κομμάτι των κοινωνικών εκδηλώσεων και έχει συνδεθεί με τον ψυχαγωγικό τρόπο ζωής των νέων.

Τα στελέχη του Κέντρου τόνισαν ότι -από την εμπειρία τους- πολύ σπάνια κάποιος αλκοολικός θα προσεγγίσει τη δομή είτε για να ενημερωθεί είτε για να αναζητήσει θεραπεία: “Συνήθως έρχονται συγγενικά πρόσωπα του ασθενή, ενώ τις περισσότερες φορές έρχονται οι σύζυγοι - γυναίκες των εξαρτημένων ατόμων από το αλκοόλ, αδέρφια ή γονείς αυτού που έχει πρόβλημα”.
Όπως υπογράμμισαν, από τα περιστατικά που έχουν αντιμετωπίσει, το πρόβλημα αφορά περισσότερο τους άνδρες, ενώ, σημείωσαν ότι συνήθως απευθύνονται στο Κέντρο όταν προκύψει ένα έντονο πρόβλημα στην οικογένεια κι όχι επειδή το εξαρτημένο άτομο από το αλκοόλ αναγνώρισε το πρόβλημα: “Μπορεί να έχει συμβεί κάποιο περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας, κάποιο έντονο ξέσπασμα, κάποιο τροχαίο ή να απειλείται η επαγγελματική κατάσταση του ατόμου. Αυτά τα περιστατικά σοκάρουν το συγγενικό περιβάλλον, ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και η αδυναμία των εξαρτημένων ατόμων να ανταποκριθούν στις εργασιακές υποχρεώσεις τους με συνέπεια να απειλείται η οικονομική επιβίωση της οικογένειας”.

.........

Διακόσιες χιλιάδες οι αλκοολικοί στην Ελλάδα

Σε διακόσιες χιλιάδες υπολογίζονται τα άτομα που είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ στην Ελλάδα, ενώ πέντε χιλιάδες θάνατοι οφείλονται σε αιτίες που σχετίζονται με την κατάχρηση αλκοόλ. Την ίδια στιγμή το 30% των έφηβων μαθητών έχει πιει περισσότερες από 20 φορές σε ένα χρόνο, με ιδιαίτερη προτίμηση σε “σκληρά” ποτά, όπως το ουίσκι και η βότκα.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν στις 30 Σεπτεμβρίου σε ημερίδα που θα πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Εξαρτησιογόνων Ουσιών.

Στην ημερίδα, στην οποία συμμετείχαν ειδικοί επιστήμονες, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ότι το αλκοόλ, εκτός από το γεγονός ότι προκαλεί εξάρτηση και ευθύνεται για 60 ή και περισσότερους διαφορετικούς τύπους ασθενειών και τραυματισμών, είναι υπεύθυνο για εκτεταμένες κοινωνικές και συναισθηματικές βλάβες, που εκτείνονται και στον περίγυρο του χρήστη, συμπεριλαμβανομένου του εγκλήματος και της ενδοοικογενειακής βίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία, το αλκοόλ είναι ο τρίτος σημαντικότερος παράγοντας πρόκλησης ασθενειών και πρόωρου θανάτου στην Ευρώπη, μετά το κάπνισμα και την υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ περίπου 55 εκατομμύρια ενηλίκων Ευρωπαίων, δηλαδή το 15% του ενηλίκου πληθυσμού, καταναλώνουν τουλάχιστον σε επικίνδυνο επίπεδο ποσότητες αλκοόλ.


ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΙΔΑΚΗΣ (dmaridakis@yahoo.gr)

Δεν υπάρχουν σχόλια: