Άνθρωποι – Σκιές
Ο Τοξικομανής καταρρέει μπροστά στο ασυμφιλίωτο της ζωής με τον εαυτό της. Η κατάστασή του δεν αντιπροσωπεύει τίποτε άλλο από το ναυάγιο της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ζωή του είναι συνυφασμένη με την εξαθλίωση, τη δυστυχία, τον πόνο, την αρρώστια, τη μοναξιά, τη φρίκη.
Ο μόνος και μόνιμος συνοδός του είναι η πια η απελπισία. Στο βάθος του δρόμου καιροφυλακτεί κάθε στιγμή ο θάνατος. Ο τοξικομανής, «εύκολη λεία», κατά τον G.Bataille, είναι «ο καθρέπτης του θανάτου», χαμένος μέσα στον κόσμο των ουσιών, στην απόλυτη μοναξιά, στερημένος από κάθε αληθινή, ανθρώπινη σχέση. Σε μια εναγώνια αναζήτηση, με κάθε τίμημα της δόσης του, επιβιώνει βιολογικά εξαντλώντας και τα τελευταία αποθέματα των ισχνών δυνάμεών του. Ότι κι αν ήταν πριν μπει στον κόσμο των ουσιών, ευαίσθητος, τρυφερός, ωραίος, σπουδαίος, τώρα πια έχει καταντήσει ένα «συρρικνωμένο όν». Έχει χάσει την αληθινή του μορφή, την ανθρώπινη. Έχει μετατραπεί σε σκιά. Τίποτα δεν τον ξεχωρίζει πιά από τον διπλανό του, που κι αυτός, ισχνός και ρακένδυτος, απλώνει το χέρι στους περαστικούς επαιτώντας. Κάποιες φορές δεν ξεχωρίζεις καν αν έχεις να κάνεις με αγόρι ή κορίτσι. Στην Ομόνοια και σε κάθε πλατεία οι τοξικομανείς είναι όλοι ίδιοι: άνθρωποι – σκιές, παρουσίες – απουσίες, ζωντανοί – νεκροί.
Η εγκατάσταση της εξάρτησης είναι μια στιγμή μιας πορείας, άλλοτε άλλης διάρκειας, λίγων χρόνων ή και πολλών δεκαετιών για ορισμένους, κατά την οποία συντελούνται δραματικές αλλαγές στην υπόσταση αυτού του ανθρώπου. Πρόκειται για μια διαδικασία βαθμιαίας αποδόμησης.
Η αποδόμηση ανάγεται στην απώλεια όλων των ειδικά ανθρώπινων χαρακτηριστικών και ικανοτήτων του. Οι καταστροφές που συντελούνται αγκαλιάζουν τη σωματική και ψυχική σφαίρα. Είναι συνέπεια μιας πρωταρχικής αλλαγής που γίνεται μέσα του και αφορά τον τρόπο που αυτός αντιμετωπίζει τον εαυτό του και τον κόσμο. Πυρήνας αυτής της βαθιάς αλλαγής, σαν το σαράκι που τρώει τα σωθικά του, είναι η ολοκληρωτική υποταγή του στον καταναγκασμό της εξάρτησης, η παραίτησή του από κάθε άλλη σκέψη ή δραστηριότητα, η βαθμιαία εγκατάλειψη οικείων στάσεων, συμπεριφορών, αισθημάτων και προσώπων, η πλήρης αποξένωση από τον εαυτό του και τους άλλους.
Σ” αυτήν την πορεία, κατά την οποία η ουσία μπαίνει όλο και πιο βαθιά στη ζωή του, εκτοπίζοντας απ” αυτήν σχέσεις, ενδιαφέροντα, ασχολίες και γενικά όλα όσα τη συνιστούσαν μέχρι τώρα, χάνεται βαθμιαία ο ειδικά ανθρώπινος, ο ειδολογικός, δηλαδή ο κοινωνικός της χαρακτήρας. Χάνεται η ικανότητα της ανεξάρτητης σκέψης, του ανεξάρτητου λόγου, της φαντασίας, της δημιουργίας. Η σκέψη χάνει τον κοινωνικό της χαρακτήρα, επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην ουσία, εκπίπτει σε μια αφόρητη στερεοτυπία. Το λεξιλόγιο επίσης φτωχαίνει, η εκφορά του περιορίζεται μόνο στον ειδικό κώδικα των συναλλαγών της αγοράς, της υβριστικής έκφρασης, του θυμού και όλων των αρνητικών γενικά συναισθημάτων του. Κάθε ενδιαφέρον για υλικά αλλά και για πνευματικά αγαθά χάνεται. Στη θέση του μένει ένα τεράστιο κενό. Όλες οι προσωπικές αλλά και οι προσωπικές του σχέσεις καταστρέφονται και μαζί τους ακυρώνονται όλοι οι όροι μιας κοινωνικής παρουσίας και δράσης. Η αρχική ρήξη με την οικογένεια και τα άλλα οικεία πρόσωπα γίνεται συστατικό στοιχείο αυτής της πορείας στο κοινωνικό περιθώριο. Και είναι αυτή η διαδικασία της αποδόμησης που δημιουργεί τους όρους της περιθωριοποίησής του. Το νομικό καθεστώς των ουσιών – νόμιμες ή παράνομες – έρχεται να παίξει έναν σημαντικό, αλλά δευτερεύοντα ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.
Δραπετεύοντας διαμέσου των ουσιών από το κοινωνικό ιστορικό γίγνεσθαι, το εξαρτημένο άτομο ωθείται προς το κοινωνικό περιθώριο μέσα από μια κίνηση φυγόκεντρη, που υπαγορεύεται τόσο από τη δική του άρνηση να ενσωματωθεί σε μια αφόρητη γι' αυτό κοινωνική πραγματικότητα όσο και από την άρνηση της ίδιας της κοινωνίας να του δώσει τη δυνατότητα ένταξης στον κοινωνικό ιστό.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΤΣΑ -ΨΑΞΑΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΒΡΗΚΑΜΕ ΣΚΙΕΣ
Αναδημοσίευση από το eglimatologia.gr
_
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου